Αθλητικό ιδεώδες και επαγγελματισμός στον αθλητισμό

Αθλητικό ιδεώδες και επαγγελματισμός στον αθλητισμό

Το αθλητικό ιδεώδες

 1.    Η ιδέα του Ολυμπισμού, όπως και το αθλητικό ιδεώδες, θεμελιώνεται στο ιδανικό του Ανθρωπισμού (βλ. σελ.1). Προάγεται, έτσι, το ανθρωπιστικό ιδεώδες της σύμμετρης ανάπτυξης του υλικού και πνευματικού πολιτισμού της ανθρωπότητας. Ο Ολυμπισμός ζωογονεί τις πνευματικές και ηθικές αξίες που λειτουργούν ως αντίβαρο στην υπέρμετρη ανάπτυξη του υλικού πολιτισμού.

2.    Το ολυμπιακό πνεύμα αντιστέκεται σθεναρά στον υλιστικό ευδαιμονισμό της εποχής μας, στον εκχρηματισμό όλων των εκδηλώσεων της ζωής μας, στη χρηματοθηρία. Μοναδικό έπαθλο των αθλητών-λαών που συναγωνίζονται είναι η υπεροχή, η τιμή, όπως κάποτε μοναδικό έπαθλο ήταν το στεφάνι της αγριελιάς. Εξαίρεται, έτσι, η σημασία των ηθικών και όχι των υλικών αξιών και κατοχυρώνεται ο βαθύτατα ανθρωπιστικός-ηθοπλαστικός-διαπαιδαγωγικός ρόλος του αθλητισμού.
3.    Καλλιεργείται το πνεύμα του υγιούς συναγωνισμού, της άμιλλας, της ευγενικής αναμέτρησης των λαών. Η αναμέτρηση αυτή στηρίζεται σε κοινή αφετηρία, στον ανθρωπισμό και στον παγκόσμιο πολιτισμό και τα κίνητρά της είναι ευγενική, ανιδιοτελή. Παράλληλα, η ολυμπιακή ιδέα καταστέλλει το πνεύμα του καταστροφικού ανταγωνισμού μεταξύ των εθνών (Δυστυχώς, ο σκληρός και αθέμιτος οικονομικός ή πολιτικός ανταγωνισμός των λαών χαρακτηρίζει την εποχή μας).
4.    Ο Ολυμπισμός συμβάλλει στην υπευθυνοποίηση και στην ηθικοποίηση ατόμων και λαών. Με την πειθαρχία, την υπακοή στους κανόνες του θεσμού, καλλιεργείται το αίσθημα της ευθύνης και του σεβασμού απέναντι στο έθνος που αντιπροσωπεύουν οι αθλητές, αλλά και του σεβασμού απέναντι στα άλλα έθνη. Εδραιώνεται, λοιπόν, η αξιοπρέπεια όλων των εθνών και ο αλληλοσεβασμός.
5.    Ο ολυμπιονίκης καταξιώνει το έθνος του στην παγκόσμια κοινότητα, φέρνει τιμή και δόξα στην πατρίδα που τον γέννησε, τον ανάθρεψε και του πρόσφερε την ευκαιρία καλλιέργειας των δυνάμεών του. Η νίκη ενισχύει την πίστη στην αξία του έθνους, τονώνει την εθνική αξιοπρέπεια, χαλυβδώνει την εθνική υπερηφάνεια.
6.    Ο θεσμός προάγει τη ισοτιμία μεταξύ των λαών. Ανίσχυρα και πλούσια κράτη συμμετέχουν ισότιμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες.΄Οχι μόνον ο πλούτος και η δύναμη, αλλά ούτε και η γλώσσα, η φυλή, η θρησκεία δεν υψώνουν φραγμούς ανάμεσα στους λαούς κατά τη διάρκεια του ιερού αυτού αγώνα που διεξάγεται επί ίσοις όροις. Η ελευθερία, η ευθύνη, η αξιοπρέπεια και η ισοτιμία στη συμμετοχή ενισχύουν και το παγκόσμιο ιδανικό της δημοκρατίας.
7.    Ο Ολυμπισμός προωθεί την επικοινωνία των λαών, την αλληλογνωριμία, τη σύσφιγξη των σχέσεών τους. Χτίζει τα θεμέλια της πανανθρώπινης συναδέλφωσης, της φιλίας και της συνεργασίας των λαών, της αλληλεγγύης. Μπορεί δηλαδή να γίνει το βάθρο του υγιούς κοσμοπολιτισμού και να οδηγήσει στην πανανθρώπινη πρόοδο, προάγοντας την ιδέα του οικουμενικού πολιτισμού, του Διεθνισμού.
8.    Ο Ολυμπισμός σήμερα είναι ο καλύτερος πρέσβης της ειρήνης μεταξύ των λαών. Είναι η οικουμενική συνάθροιση ελεύθερων και ισότιμων λαών που θυσιάζουν στους κοινούς βωμούς, όχι του Δία πια, αλλά της Ειρήνης.

  Η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού.

1.    Επαγγελματισμός των αθλητών που επιδιώκουν όχι μόνον τη νίκη, αλλά και το μέγιστο υλικό όφελος.΄Ετσι, αλλοιώνεται το ήθος τους και περιάγονται σε φαινόμενα ιδιοτέλειας, φιλοχρηματίας, κερδοσκοπίας και δωροδοκίας.

2.    Η εξυπηρέτηση των οικονομικών συμφερόντων των κεφαλαιούχων. Τόσο οι αθλητικές ομάδες όσο και οι αθλητές του στίβου, έχοντας ως στόχο το κέρδος, αποδέχονται τις χορηγίες των επιχειρήσεων και διαφημίζουν την επωνυμία ή τα προϊόντα τους. Το αποτέλεσμα είναι:

·         να ενισχύεται ο καταναλωτισμός, ο υλικός ευδαιμονισμός.

·         να αλλοιώνεται το υγιές πρότυπο του αθλητή που μετατρέπεται σε είδωλο εύκολου πλουτισμού.

·         να απομακρύνεται ο αθλητισμός από το αρχικό του ιδεώδες.

Τα τηλεοπτικά κανάλια με την προβολή των αγώνων επιδιώκουν την αύξηση της    ακροαματικότητας και τη μέγιστη δυνατή αύξηση των κερδών τους μέσω των διαφημίσεων.

3. Η μεταβολή της άμιλλας σε αθέμιτο ανταγωνισμό (αποτέλεσμα της εμπορευματοποίησης). Ο συναθλητής-συναγωνιστής γίνεται αντίπαλος-εχθρός, ο υποσκελισμός του οποίου πραγματοποιείται ακόμη και με ανήθικα μέσα: χρήση αναβολικών ουσιών, απάτες, επιθέσεις κατά της σωματικής ακεραιότητας των αντιπάλων κτλ. Εκλείπει πλέον ο σεβασμός του αντιπάλου.

4. Παραγοντισμός : Οι παράγοντες (επιχειρηματίες άσχετοι με τον αθλητισμό που χρηματοδοτούν τα αθλήματα, και κυριότερα τα δημοφιλέστερα, όπως το ποδόσφαιρο και την καλαθοσφαίριση) εκμεταλλεύονται τις αγωνιστικές επιτυχίες των αθλητών, για να προωθήσουν τα ποικίλα συμφέροντά τους, να αυξήσουν την ισχύ και την πολιτική-οικονομική-κοινωνική τους επιρροή, να προβληθούν οικονομικά και κοινωνικά.

5.  Οι παράγοντες εκτρέφουν το χουλιγκανισμό με παροχές (υλικές και άλλες) προς τους οπαδούς για την εξυπηρέτηση των σκοπιμοτήτων τους.

6. Η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού και ειδικότερα του πρωταθλητισμού έχει επιφέρει σημαντικές αλλοιώσεις στο πνεύμα του συναγωνισμού και της ευγενούς άμιλλας, καθώς πλέον το οικονομικό δέλεαρ είναι τέτοιο που ωθεί πολλούς αθλητές στην υιοθέτηση αθέμιτων τακτικών προκειμένου να διασφαλίσουν τη διάκριση και τη νίκη. Παρατηρείται, έτσι, η χρήση αναβολικών ουσιών, για την επίτευξη όλο και καλύτερων επιδόσεων, ο χρηματισμός αθλητικών παραγόντων, για να αντιμετωπίσουν ευνοϊκά κάποια ομάδα, καθώς και γενικότερα φαινόμενα διαφθοράς, με στόχο πάντοτε τη μεγιστοποίηση των κερδών μιας αθλητικής ομάδας ή ενός μεμονωμένου αθλητή.

7. Η επιδίωξη του οικονομικού κέρδους έχει αλώσει προ πολλού ακόμη και το σημαντικότερο αθλητικό γεγονός, τους Ολυμπιακούς Αγώνες, που έχουν πλέον μετατραπεί σε μια πολυέξοδη εμπορική δραστηριότητα. Οι «καθαρές» επιδόσεις των αθλητών, καθώς και το πνεύμα ειρήνευσης, που συνόδευαν άλλοτε αυτούς τους αγώνες, έχουν πλέον αντικατασταθεί με ζητήματα όπως είναι τα τηλεοπτικά δικαιώματα, η διαφημιστική προβολή, τα παγκόσμια ρεκόρ -με όποιο κόστος ή τρόπο-, οι διακρατικοί ανταγωνισμοί, αλλά και τα επιμέρους πολιτικά οφέλη από την κατάλληλη εκμετάλλευση ενός τόσο διαδεδομένου και λαοφιλούς γεγονότος.  

8. Η εμπορευματοποίηση λειτούργησε τελείως αρνητικά ακόμη και σε αθλήματα που κατά παράδοση έχουν πολύ μεγάλη ανταπόκριση στους πολίτες, όπως είναι το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ. Οι αγώνες που κάποτε αποτελούσαν μια οικογενειακή επιλογή για ψυχαγωγία γεμάτη συγκινήσεις, έχουν τραπεί σ’ ένα πεδίο άκρατου ανταγωνισμού, όπου η διαφθορά και τα οικονομικά συμφέροντα καθοδηγούν και καθορίζουν τα αποτελέσματα και τις νίκες.

9. Ενώ, παράλληλα, οι φίλαθλοι που κινούνταν παλαιότερα από καθαρή αγάπη για τις αθλητικές τους ομάδες, έχουν τραπεί σε φανατισμένους οπαδούς, που σπεύδουν να εμπλακούν σε βίαιες αναμετρήσεις με τους οπαδούς της αντίπαλης ομάδας, αφαιρώντας από τις αθλητικές αυτές αναμετρήσεις κάθε ψυχαγωγικό και φίλαθλο χαρακτήρα.