ΓΛΩΣΣΑ
1.Να αντιστοιχίσετε τις παρακάτω λέξεις με τη σημασία τους.
διαμόρφωση η υπακοή, ο φρονιματισμός, η προσαρμογή σε μια κατάσταση.
συμμόρφωση η διάπλαση, ο σχηματισμός, η απόκτηση μορφής και σχήματος.
παραμόρφωση η πρόσδοση νέας μορφής, νέου σχήματος.
αναμόρφωση η μεταβολή της μορφής προς το χειρότερο
2. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις λέξεις που ακολουθούν (η μία περισσεύει).
εξαπάτηση, λαϊκότητα, διατήρηοη, διαβάθμιση, διαφοροποίηοη. έκφραση, διάκριση δικαίωση, υποβάθμιση.
Η λαϊκότητα είναι λοιπόν, η ………………………………..του λαού και η ανύψωση του σε καθοριστικό παράγοντα της ιστορίας του. Ο λαϊκισμός, αντίθετα, αποτελεί………………………… του λαού, πολιτιστική………………………..του, υποκατάσταση του στον ιστορικό του ρόλο και ………………………………του στο περιθώριο των εξελίξεων. Η ………………………….. αναδείχνει τις γνήσιες αξίες του λαού και δεν είναι καθόλου αντίθετη με την αξιολογική…………………………και την εκφραστική διαφοροποίηση. Αντίθετα ο λαϊκισμός ισοπεδώνει την έκφραση προς τα κάτω και εχθρεύεται κάθε………………………….είναι κάλπικος και νοθευτής του λαϊκού πνεύματος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
3. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της α' στήλης με αυτές της β'.
υποβολή σύγκριση ή αλληγορική διήγηση με ηθικό νόημα.
συκοφαντία έντεχνη εσωτερίκευση μιας ιδέας
παραβολή συκοφαντία
περιβολή ενδυμασία, αμφίεση
ψευδαίσθηση η κατεύθυνση των διαφερόντων και συγκινήσεων ενός ατόμου προς τον εσωτερικό του κόσμο
σύγχυση η διαδικασία ενδοσκόπησης και συγκέντρωσης των νοητικών δυνάμεων του ατόμου.
ματαιοδοξία η διαταραχή της αίσθησης που χαρακτηρίζεται από αντιλήψεις, φαντασιώσεις, χωρίς εξωτερικό αίτιο ή αντικείμενο.
ματαιολογία συσκοτισμός διάνοιας που ελαφρύνει ή αίρει τον καταλογισμό.
εσωστρέφεια έπαρση για μικρά ή ασήμαντα, κενοδοξία.
αυτοσυγκέντρωση ανόητη ομιλία, κενολογία.
4. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις παρακάτω λέξεις: παραπλάνηση, σύγχυση. επίδραση, υποβολή, βουλιμία (μία περισσεύει).
Η διαφήμιση διαμέσου της …………..οδηγεί τον καταναλωτή στην ………….. Ασκεί, μάλιστα, σημαντική ………….στο υποσυνείδητο, με αποτέλεσμα να προκαλεί……………….. αναφορικά με την άμεση ή μη χρησιμότητα των διαφημιζόμενων αγαθών.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
1. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε τις λέξεις : γλώσσα, ιδιόλεκτος, ικανότητα λόγου, οµιλία (µία λέξη δεν θα χρησιµοποιηθεί).
Η ....................... είναι ένας κώδικας επικοινωνίας τον οποίο τα µέλη µιας γλωσσικής κοινότητας μαθαίνουν από τη βρεφική τους ηλικία. Κάθε άτοµο χρησιµοποιώντας µε το δικό του τρόπο τον κώδικα αυτό παρουσιάζει µια προσωπική πλευρά της ............................. που ονοµάζεται ............................. και ο ιδιαίτερος τρόπος µε τον οποίο εκφράζεται και διαµορφώνει την ......................... του. Κατά τον γλωσσολόγο Saussure, ......................... και .......................... δεν είναι ταυτόσηµοι όροι, καθώς η πρώτη αναφέρεται στο λόγο της γλωσσικής κοινότητας συνολικά, ενώ η δεύτερη αποτελεί τον ατοµικό λόγο καθενός. Η .......................... κατά τον ίδιο, µοιάζει µε µια µουσική συµφωνία, ενώ η ............................. αποτελεί τις εκτελέσεις της από τις διάφορες ορχήστρες. Και όπως µια εκτέλεση ενός συµφωνικού έργου είναι καλή ή κακή ανάλογα µε τη µελέτη και την άσκηση της ορχήστρας, έτσι και η ......................... του καθενός µπορεί να βελτιωθεί ή να υποβαθµιστεί στο βαθµό που καλλιεργεί ο ίδιος το γραπτό και προφορικό λόγο, διότι η ..........................διακρίνεται σε προφορική και γραπτή.
2. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ).
1. Ο γλωσσικός κώδικας χρησιµοποιείται µόνο στη λήψη µηνυµάτων.
2. Οµιλία είναι ο τρόπος µε τον οποίο κάθε άτοµο χρησιµοποιεί το γλωσσικό κώδικα.
3. Η γλώσσα µοιάζει µε ένα λεξικό του οποίου αντίτυπα χρησιµοποιεί κάθε µέλος της γλωσσικής κοινότητας
4. Η γλώσσα διακρίνεται σε προφορική και γραπτή.
5. Η ιδιόλεκτος ενός οµιλητή δεν µπορεί να βελτιωθεί.
6. Ο προφορικός λόγος σήµερα δεν θεωρείται κατώτερος από τον γραπτό
3. Να κλιµακώσετε τις ακόλουθες προτάσεις σύµφωνα µε το βαθµό ευγενείας που εκφράζουν, σηµειώνοντας τους αντίστοιχους αριθµούς (1 έως 5) στα οικεία πλαίσια και αρχίζοντας από την πιο ευγενική διατύπωση.
α) Παρακαλώ, περάστε έξω.
β) Έξω γρήγορα!
γ) Θα µπορούσατε να περιµένετε στην αίθουσα αναµονής;
δ) Εδώ είναι γραφείο, δεν είναι αίθουσα αναµονής.
ε) Κύριε, µας εµποδίζετε στη δουλειά µας.
4. Ένας νέος καλεί ορισµένους καινούργιους φίλους στο πάρτι των γενεθλίων του. Να συνδέσετε τις απαντήσεις που δέχεται (στήλη Α) µε το ύφος που εκφράζει καθεµιά (στήλη Β). Ένα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει.
Α Β
1. Μπα, βαριέµαι! α) ευγενικό
2. Αυτό το Σάββατο; Αχ, κρίµα, θα πάµε σ. ένα γάµο. β) φιλικό
3. Τυχεροί! Πάλι θα ξεφαντώσετε, ενώ έγώ έχω γ) ουδέτερο
διάβασµα.
4. Δυστυχώς, δεν θα µπορέσω. δ) αγενές
5. Χλοµό το βλέπω. Έπειτα έχω προγραµµατίσει άλλη ε) χαριτωµένο
έξοδο.
6. Χρόνια πολλά κι ευχαριστώ για την πρόσκληση. στ) κοµψό
δυστυχώς όµως µένεις µακριά. ζ) λαϊκό
5. Να βρείτε τις αντιστοιχίες ανάµεσα στα στοιχεία της στήλης Α µε εκείνα της στήλης Β (ένα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει). Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας βάσει του ύφους των προτάσεων της στήλης Α.
Α Β
1. Με απαράµιλλο θάρρος και αυταπάρνηση α) Συστατική επιστολή
αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στην
ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου.
2. Γλωσσοµαθής, συνεργάσιµος και ταχύτατος β) Φιλική συζήτηση
στη λήψη των αποφάσεων.
3. Καλό παιδί και εντάξει τύπος µου φάνηκε γ) Πανηγυρικός λόγος
από την αρχή.
4. Η ανακαίνιση του σχολείου ολοκληρώθηκε δ) Ανακοίνωση
έγκαιρα χάρη στην εποπτεία και προσωπική
φροντίδα του διευθυντή. ε) Διαφηµιστικό φυλλάδιο
5. Οι απόφοιτοί µας ξεχωρίζουν για την κατάρτιση στ) Σχολική εφηµερίδα
και τους τρόπους τους.
6. Να βρείτε ποιο από τα επίπεδα ύφους της στήλης Β (ένα περισσεύει) εκφράζει κάθε τµήµα του κειµένου της στήλης Α. Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.
Α ΚΕΙΜΕΝΟ
1. Αγαπητοί συµµαθητές και συµµαθήτριες, δεν θα σας κουράσω µε µακροσκελείς
Β ΕΠΙΠΕΔΑ ΥΦΟΥΣ
α) επιεικές
β) αγενές
οµιλίες. Μόλις χθες τελειώσαµε το βάψιµο των τάξεων.
2. Λοιπόν προσέξτε καλά, µην ξαναπιάσω
κανέναν να λερώνει τους φρεσκοβαμμένους
τοίχους, γιατί αλίµονό του!
3. Πρέπει επιτέλους να µάθουµε να σεβόµαστε την αισθητική και την
καθαριότητα του χώρου όπου περνάµε ένα µέρος της ζωής µας.
4. Γιατί δε φτάνει που δε µας βοηθήσατε οι περισσότεροι, παρά κοιτάζατε σα χαζοί και ήσαστε και όλο κριτική από πάνω, αλλά είδα σήµερα κι έναν µαντράχαλο του Γ2 να πατάει µε το ποδάρι του τον τοίχο.
5. Αυτά βλέπουν και οι µικροί της Α΄ και δικαιολογηµένα κάνουν τα ίδια.
6. Ξέρω ότι είµαστε ζωηρά αλλά καλά παιδιά και δεν χρειάζονται εκφοβισµοί και τιµωρίες. Με λίγη καλή διάθεση µπορούµε να διατηρήσουµε καθαρό και πολιτισµένο το χώρο που µε τόσο κόπο ανακαινίσαµε.
γ) υποκριτικό
δ) αυστηρό
ε) οικείο/ φιλικό
στ) τυπικό
ζ) απειλητικό
ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ:
1. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων, με τις λέξεις που δίνονται σε παρένθεση:
α) Στο βαθυστόχαστο αυτό κείμενο, ο φιλόσοφος εκφράζει τη/τα………………..(διανόηση, διανοήματα, διάνοια) του.
β) Ο άνθρωπος που δημιουργεί, συλλαμβάνει πρωτότυπες ιδέες, διακρίνεται από………………..(επινοητικότητα, επίνοια, επινόηση).
γ) Ο μεταξύ τους διαξιφισμός οφείλεται σε………………..(παρονομασία, παράνοια, παρανόηση) και δεν απηχεί πραγματική διαφορά απόψεων.
δ) Η παροχή επιδομάτων σε ανέργους και άλλους αναξιοπαθούντες εντάσσεται στο πλαίσιο προγραμμάτων κοινωνικής………………..(πρόνοια, προνοητικότητα, πρόνευση) που εφαρμόζονται από το κράτος.
2. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με αυτά της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη συνωνύμων (μια λέξη της στήλης Β περισσεύει):
Α Β
α. συμβατικός 1. ικανοποίηση
β. ιδιόλεκτος 2. εφαρμογή
γ. πραγμάτωση 3. ύφος
δ. ομιλητής 4. συμφωνημένος
ε. πλήρωση 5. πομπός
6. δέκτης
3. Να δημιουργήσετε σύνθετα ενώνοντας το ρήμα ίσταμαι με τις προθέσεις και να σημειώσετε τα ουσιαστικά που παράγονται από αυτά, σύμφωνα με το παράδειγμα:
υπό + ίσταμαι > υφίσταμαι à υπόσταση
εν + ίσταμαι > ……………….. à …………………..
αντί + ίσταμαι > ……………….. à ………………..
κατά + ίσταμαι > ……………….. à ……………….
διά + ίσταμαι > ……………….. à …………………
παρά + ίσταμαι > ……………….. à ………………
μετά + ίσταμαι > ……………….. à ……………….
από + ίσταμαι > ……………….. à ………………..
ανά + ίσταμαι > ……………….. à ………………..
συν + ίσταμαι > ……………….. à ………………...
εκ(ξ) + ίσταμαι > ……………….. à ……………….
4. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με αυτά της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη συνωνύμων:
Α Β
α. έντεχνος 1. αποδοκιμασία
β. συμβατικός 2. σύμφυτος
γ. απόκλιση 3. συμφωνημένος
δ. επίκριση 4. καλαίσθητος
ε. εγγενής 5. εκτροπή
5. Με καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις να σχηματίσετε δύο προτάσεις, φροντίζοντας στη μία η χρήση της λέξης να είναι δηλωτική και στην άλλη συνυποδηλωτική: προσιτός, αθάνατος, συντηρώ, πυκνότητα, ανοιχτός, νίκη.
6.Ποια η σημασιολογική διαφορά των ακόλουθων λέξεων: διάλεκτος, ιδίωμα, ιδιωματισμός, ιδιόλεκτος, αντίφαση, αντινομία, αντίθεση.
7. Να γράψετε συνώνυμα (μονολεκτικά ή περιφραστικά) των παρακάτω λέξεων: παίρνουν (επίδομα), εμφανής (ο αναλφαβητισμός), ξεχνάμε, ευφυϊα, ειδική (επαγγελματική κατάρτιση), ενότητα.
8. Να συμπληρώσετε τις λόγιες λέξεις που παραλείπονται ανάλογα με τα συμφραζόμενα και σύμφωνα με την ερμηνεία που δίνεται σε παρένθεση:
α) Ήταν άνθρωπος αναλφάβητος, ο λόγος του ήταν γεμάτος.………………..(συντακτικά λάθη).
β) Οι αναλφάβητοι οδηγούνται σε γλωσσική ………………..(φτώχεια).
γ) Ο αναλφαβητισμός παρεμποδίζει την………………..(ευκαμψία) του πνεύματος.
δ) Ο αναλφαβητισμός οδηγεί σε ………………..(νωθρότητα σκέψης, στενομυαλιά).
9. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με μία από τις λέξεις που δίνονται σε παρένθεση:
α) Ο αναλφαβητισμός είναι σοβαρό πρόβλημα. ………………..τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά (οξύνει, διευρύνει, αναβάλλει, αναστέλλει).
β) Ο αναλφαβητισμός είναι ………………..(έρεισμα, εφαλτήριο, τροχοπέδη) στην κοινωνική………………..(ελευθερία, χειραφέτηση, πρόοδο) των λαών.
γ) Ο βαθμός ………………..(εξομοίωσης, εξοικείωσης, εκμάθησης) με το γραπτό λόγο είναι ένδειξη μόρφωσης.
δ) Μία από τις ………………..(συνέπειες, ενδείξεις, συμβάσεις) του γραπτού λόγου είναι ότι δεν επιδέχεται εύκολα γλωσσικές εξελίξεις.
10. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη συνωνύμων:
Α Β
α. αεργία 1. τεχνική εκπαίδευση
β. αναλφαβητισμός 2. απραξία
γ. επαγγελματική κατάρτιση 3. πνευματική ευελιξία
δ. ενότητα 4. υπόβαθρο
ε. υψηλό πνευματικό επίπεδο 5. σύμπνοια
στ. υποδομή 6. αμάθεια
11. Να επιλέξετε τη σωστή απόδοση της σημασίας των παρακάτω λέξεων κυκλώνοντας το αντίστοιχο γράμμα:
1. λανθάνω α. διαπράττω λάθος
β. ξεφεύγω την προσοχή κάποιου
2. εμβέλεια α. η εμβάθυνση σε ένα θέμα
β. η μέγιστη απόσταση βολής
3. σύσταση α. συγκρότηση - ίδρυση
β. αναδιοργάνωση
4. διαλεκτική α. μέθοδος αναζήτησης της αλήθειας
β. μονολογικός συλλογισμός
5. στατικός α. αεικίνητος
β. ακίνητος
6. ανέκκλητος α. τελεσίδικος, οριστικός
β. αυτός που εύκολα ακυρώνεται
7. ιδεατός α. φανταστικός, ιδεώδης
β. υπαρκτός
8. διασκελίζω α. υπερπηδώ
β. ακινητοποιώ
12. Να βρείτε την ετυμολογία των παρακάτω λέξεων: σύσταση, εμβέλεια, διαλεκτική, ανέκκλητος, διασκελίζω.
13. Να δώσετε παραγόμενα επίθετα από τα ρήματα λανθάνω, ωθούμαι και να γράψετε μια πρόταση για καθένα απ’ αυτά.
14. Να συμπληρώσετε τα κενά της ακόλουθης παραγράφου με τις παρακάτω λέξεις, αφού τις τοποθετήσετε σε σωστή σειρά και στο σωστό τύπο: κατάρτιση, ισηγορία, αυταπόδεικτος, αμείλικτος, μισαλλόδοξος, αυτονόητος, προωθητικός.
…Η συμβολή του διαλόγου στην εύρεση της αλήθειας είναι μεγάλη και αναμφισβήτητη. Κανένας φραγμός δεν μπορεί να αντέξει τον……………….. ανταγωνισμό «θέσης» και «αντίθεσης». Προκαταλήψεις, δογματικές και ………………..θέσεις, σκοπιμότητες αποκαλύπτονται ………………..από την πιο πειστική ερμηνεία. Η διεξαγωγή ενός καλού διαλόγου προϋποθέτει πνευματική ………………..των διαλεγομένων, κριτική ικανότητα, ελευθερία σκέψης και το δικαίωμα της……………….. . Τα στοιχεία αυτά αντίθετα με ………………..αλήθειες και……………….. συμπεράσματα.
15. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν αντωνύμων:
Α Β
α. αδρανοποιώ 1. δυσνόητος
β. εικονικός 2. ουσιαστικός
γ. δεσμεύομαι 3. φαινομενικός
δ. εύπεπτος 4. θέτω σε κίνηση
ε. επιφανειακός 5. απαγκιστρώνομαι
16. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη αντίθετων εννοιών:
Α Β
α. αφιλοκέρδεια 1. συμφέρον
β. ανιδιοτέλεια 2. απληστία
γ. αυτάρκεια 3. ευχέρεια
δ. δυσχέρεια 4. αναζήτηση κέρδους
ε. αναζήτηση ομορφιάς 5. τσιγγουνιά
στ. γενναιοδωρία 6. χρησιμοθηρία
17. Να επιλέξετε τη σωστή σημασία της λέξης κυκλώνοντας το αντίστοιχο γράμμα:
1. ελλοχεύω α. φωλιάζω
β. απειλώ
2. καταιγισμός α. βροχή - καταιγίδα
β. πυκνή ρίψη βλημάτων
3. πλασματικός α. εικονικός - ψεύτικος
β. αληθινός
4. κορεσμός α. υπερπλήρωση
β. αχορτασιά
5. ευτελίζω α. ψευτίζω – διαβρώνω την ποιότητα
β. αναβαθμίζω
6. ευφυολόγημα α. εξυπνάδα
β. μωρολογία
7. φενάκη α. περούκα (μτφ. απάτη)
β. εφεύρημα
Μερικοί από τους µάρτυρες διαφόρων αξιόποινων πράξεων χρησιµοποιούν συναφείς λέξεις, χωρίς να γνωρίζουν τη σηµασία τους ή για να προσδώσουν έµφαση ή και δραµατικό χαρακτήρα στα λεγόµενά τους.
Διορθώστε τους, γράφοντας κάτω από κάθε πρόταση τη σωστή ή κυριολεκτική λέξη στη θέση της αντίστοιχης υπογραµµισµένης, στις περιπτώσεις που αυτή η λέξη χρησιµοποιείται λανθασµένα ή που δεν χρησιµοποιείται µε την κυριολεκτική της σηµασία. Αν θεωρείτε τη χρήση σωστή, µη σηµειώσετε τίποτε.
1. Η Αστυνοµία συνέλαβε τους δράστες έπ. αυτοφώρω, έπειτα από λίγες µέρες στο σπίτι τους.
......................................................
2. Όταν επέστρεψα στο µαγαζί, διαπίστωσα ότι έλειπαν όλα τα χρήµατα. Ήταν καθαρή ληστεία, κ. Αστυνόµε.
......................................................
3. Η κλοπή στο βενζινάδικο, ευτυχώς, δεν είχε θύµατα.
......................................................
4. Κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση µεγάλου ποσού στην τράπεζα που εργαζόταν, αλλά, τελικά, δεν αποδείχθηκε η ενοχή του.
......................................................
5. Ο διευθυντής της επιχείρησης έπεσε θύµα κατάχρησης πηγαίνοντας στο γραφείο του.
......................................................
6. Του εµπιστεύθηκε την περιουσία του, όσο καιρό θα έλειπε στο εξωτερικό, αλλά εκείνος σφετερίστηκε ένα µεγάλο µέρος της.
......................................................
7. Ο ενάγων παρέµεινε αµίλητος στο εδώλιο σε όλη τη διάρκεια της δίκης.
......................................................
8. Ο δικηγόρος υποστήριζε ότι οι διάδικοι έπρεπε να συµφωνήσουν προηγουµένως, ώστε η υπόθεση να µη φτάσει στα δικαστήρια.
......................................................
9. Αυτός ο µάρτυρας δεν είναι αξιόπιστο πρόσωπο, εφόσον είναι υπόδικος.
......................................................
Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη.
Επιτέλους! (1) ...................... (του µέλλεται, ήγγικεν, επικρέµαται) η ώρα. Το επόµενο Σαββατοκύριακο (2) .......................... (προβλέπεται, προµηνύεται, πρόκειται) να πραγµατοποιηθεί η πολυπόθητη συναυλία στο σχολείο µας. (3) ......................... (Επίκειται, ζυγώνει, προεξοφλείται) η τεράστια επιτυχία της, γιατί ήδη, από τα εισιτήρια που πουλήσαµε (4) ..................... (ενδέχεται, προβλέπεται, ήγγικεν) αθρόα συµµετοχή φίλων και από τα γειτονικά σχολεία. (5) ..................... (Ενδέχεται, προµηνύεται, επίκειται) µεγάλος θρίαµβος. Όσο, βέβαια, (6) ........................ (προµηνύεται, πλησιάζει, επίκειται) η ώρα, τόσο οι διοργανωτές συναισθάνονται τις ευθύνες τους, εφόσον (7) ...................... (προεξοφλείται, προµηνύεται, ενδέχεται) να δηµιουργηθούν κάποια επεισόδια ή ζηµιές, οπότε (8) ...................... (ενδέχεται, τους µέλλεται, επικρέµαται) να πληρώσουν για όλους. (9) ............................. (Πρόκειται, επικρέµαται, ενδέχεται) µεγάλη τιµωρία.. Σύµφωνα µε τα λεγόµενα του διευθυντή, αν δεν τηρηθούν οι υποσχέσεις που του έδωσε το δεκαπενταµελές, (10) ...................... (του µέλλεται, επίκειται, πρόκειται) αλλαγή της στάσης του απέναντί µας.
Μία επιχείρηση έκλεισε. Στη συζήτηση που ακολούθησε ανάµεσα στους εργαζόµενους και στην εργοδοσία, ένας εργάτης, µε το παρακάτω κείµενο, αποδίδει τα αίτια στην κακή διαχείριση του γιου του ιδιοκτήτη. Πώς θα διατύπωνε τις ίδιες κατηγορίες ο δικηγόρος των εργαζοµένων σ. αυτή τη συζήτηση; Να αντικαταστήσετε τις υπογραµµισµένες λέξεις µε συνώνυµες επίσηµου ύφους.
«Δεν ζύγιαζε ................ καλά τους συνεταίρους του ούτε και τα λεφτά ................ του εργοστασίου κι έτσι ξεχαρβάλωσε ................ µέσα σε λίγα χρόνια ό,τι µε τόσο κόπο έφτιαξαν οι γονείς του. Συνέχεια τον ορµήνευα ................ να πάψει να δουλεύει τσαπατσούλικα ................, του φανέρωνα ότι ένας συνεταίρος του τον γδέρνει ................, ότι διάφοροι ξαφρίζουν ................ πράµατα ................ από την αποθήκη. Εκείνος τίποτε. Πάντα αστόχαστος ................ ήτανε. Δε σκεφτόταν καθόλου το µέλλον.»
Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από αυτές που δίνονται. Δύο λέξεις δεν χρησιµοποιούνται.
περίθαλψη προάσπιση προστασία
περιφρούρηση πρόνοια προφύλαξη
Η επιτροπή που ιδρύσαµε στη γειτονιά µας έχει σκοπό την ................................... των ανήλικων προσφυγόπουλων της περιοχής µας από τους κινδύνους, την ................................. των άρρωστων παιδιών, την ............................. τους από τις καιρικές συνθήκες και την ............................. του δικαιώµατος να έχουν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.
Να συµπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων µε τον κατάλληλο τύπο των λέξεων από αυτές που δίνονται (δύο από αυτές δεν θα χρειαστούν). Ανακοίνωση διάγγελµα ενηµέρωση υπόµνηµα αναφορά εγκύκλιος κοινοποίηση ψήφισµα
1. Ο αριθµός των εκδροµών που προβλέπεται να πραγµατοποιηθούν σε ένα σχολικό έτος καθορίζεται µε ..................................... από το ΥΠΕΠΘ.
2. Με αφορµή την επέτειο της εθνικής ανεξαρτησίας ο Πρόεδρος της Δηµοκρατίας απηύθυνε .................................. προς τον ελληνικό λαό.
3. Ο λυκειάρχης µας, µε ................................... του, απαρίθµησε τα προβλήµατα του σχολείου στον προϊστάµενο.
4. Η κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης αναβλήθηκε, γιατί δεν είχε επιδοθεί στους ενδιαφερόµενους εγκαίρως ................................. της δικαστικής απόφασης για την πραγµατοποίησή της.
5. Ο γεωργικός συνεταιρισµός υπέβαλε ................................. στην κυβέρνηση εκθέτοντας τις απόψεις του για τις τιµές των αγροτικών προϊόντων.
6. Με ....................... της στον τύπο η εταιρεία γνωστοποιεί τη διακοπή της λειτουργίας της για ένα τρίµηνο.
Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε τον κατάλληλο τύπο από τα ρήµατα που δίνονται (δύο από τα ρήµατα δεν θα χρειαστούν).
αντιλαµβάνοµαι εντοπίζω κοιτάζω περιεργάζοµαι
βλέπω εξετάζω παρατηρώ ρίχνω ένα βλέµµα
Όταν του έφεραν το δέµα ήταν πολύ απασχοληµένος, γι. αυτό ....................... και το ακούµπησε στην άκρη του γραφείου. Αργότερα, σε κάποιο διάλειµµα της δουλειάς του ...................................... την κορδέλα που ήταν δεµένη σε έναν πολύ εντυπωσιακό φιόγκο. Το πήρε στα χέρια του, το .................................... .
Ήταν ένα απλό κουτί σε κοινό περιτύλιγµα. Περίεργος, έψαξε για το όνοµα του αποστολέα. .................................... και την άλλη πλευρά, αλλά δεν .................................. τίποτε. ......................... µε προσοχή το γραµµατόσηµο και την σφραγίδα του ταχυδροµείου. Κανένα συµπέρασµα. Ένα ανώνυµο, ύποπτο δέµα!
Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων, επιλέγοντας κάθε φορά το κατάλληλο ρήµα από αυτά που δίνονται στην παρένθεση και προσαρµόζοντάς το στον απαιτούµενο τύπο.
Όταν ο αδελφός µου ........................... (επιδιώκω, ζητώ, επιθυµώ) να συνεχίσει τις σπουδές του και ................................... (αιτώ, απαιτώ, επιδιώκω) µία υποτροφία στο εξωτερικό, µελετούσε µέχρι αργά τη νύχτα. Κάποιες ώρες, όταν .............................. (αιτώ, απαιτώ, επιζητώ) λίγη ηρεµία, άκουγε µουσική. Τότε ........................................... (επιθυµώ, απαιτώ, αιτώ) να µην τον ενοχλούν. «................................... (επιδιώκω, επιζητώ, ζητώ) την κατανόησή σας» έλεγε συχνά. Τώρα πια που έχει δικό του ιατρείο, παραπονείται πως δεν του µένει χρόνος να µελετήσει.
Να συµπληρώσετε τα κενά στην ακόλουθη αφήγηση µιας νευρικής κυρίας, µε τους κατάλληλους τύπους των ρηµάτων που δίνονται. Δύο από αυτά τα ρήµατα δεν θα χρησιµοποιηθούν.
αντιλαµβάνοµαι, διαγράφω τα όρια, διακρίνω, εντοπίζω, επισηµαίνω,
ξεχωρίζω, καθορίζω, ορίζω, περιεργάζοµαι, προσδιορίζω.
Ήταν το πρώτο µου ταξίδι µε καράβι και οµολογώ ότι ένιωθα κάποια ανησυχία. Άλλωστε τόσα και τόσα ακούς κάθε µέρα ... Εκεί που πήγαινα, λοιπόν, να κλείσω τα µάτια µου .......................... (1) ένα περίεργο θόρυβο. Αναστατώθηκα. Πάει, χανόµαστε, σκέφτηκα. Προσπάθησα να ............................... (2) από πού ερχόταν. Πέρα στην πλώρη κάτι, φαίνεται, συνέβαινε, αλλά ακόµη δεν µπόρεσα να ................................ (3) τι ακριβώς. Σηκώνοµαι και κατευθύνοµαι προς τα εκεί και τι να δω; Μια παρέα νεαρών είχε το ραδιόφωνο στο διαπασών. Άλλοι χοροπηδούσαν κι άλλοι χτυπούσαν τα χέρια ρυθµικά. Πανζουρλισµός! Α, τα παλιόπαιδα, σκέφτηκα. Θα το βουλιάξουν το καράβι! Τρέχω αµέσως στον καπετάνιο. ..................................... (4) µε την ωραία στολή του. Του ............................... (5) το πρόβληµα. «Είναι», του λέω «ανυπόφορη αυτή η φασαρία και πολύ επικίνδυνη. Με τόσα ποδοβολητά Τιτανικός θα γίνουµε! Πρέπει να .................................. (6) τη στάση σας. Είστε καπετάνιος για όλους τους επιβάτες, έτσι δεν είναι; Απαιτώ να ................................... (7) κάποιον υπεύθυνο να τους κάνει συστάσεις.» Δεν έχω παράπονο, µου έκανε το χατήρι. Ευγενέστατος και εξυπηρετικότατος κύριος! Πάντως, µια ελαφριά ειρωνεία .................................... (8) στο βλέµµα του.
Να συµπληρώσετε τα κενά του παρακάτω κειµένου, επιλέγοντας κάθε φορά την κατάλληλη λέξη από αυτές που δίνονται στη παρένθεση.
Ο συγγραφέας εξυφαίνει τον ιστό της ιστορίας του ............................ (αφηγούµενος, περιγράφοντας) τα γεγονότα. Η χρήση της ......................... (περιγραφής, αφήγησης) του δίνει τη δυνατότητα να σκιαγραφήσει τους χαρακτήρες των προσώπων και το σκηνικό µέσα στο οποίο κινούνται, ενώ µε την ................................ (αφήγηση, περιγραφή) αποδίδει καλύτερα την εξέλιξη των γεγονότων, τις αιτίες και τα αποτελέσµατα της δράσης των προσώπων. Η περιγραφή µέσα στην αφήγηση ανήκει στα ............................... (στατικά, δυναµικά) στοιχεία ενός κειµένου, ............................... (επιβραδύνει, επιταχύνει) τη δράση και ............................... (δηµιουργεί ενδιαφέρον, αποδυναµώνει το ενδιαφέρον) για την εξέλιξή της. Επειδή µέσα σ. ένα κείµενο η περιγραφή και η αφήγηση συνδέονται ...................... (στενά, χαλαρά), µπορούµε να πούµε ότι η διάκρισή τους είναι ................... (εύκολη, δύσκολη) υπόθεση για τον αναγνώστη.
Να συµπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων µε το σωστό τύπο του κάθε φορά κατάλληλου επιθέτου από αυτά που δίνονται (ένα επίθετο δεν θα χρησιµοποιηθεί).
ανάρµοστο ειρωνικό νευρικό σαρδόνιο
ανόητο εκνευριστικό πονηρό τρανταχτό
αυθόρµητο θριαµβευτικό προσποιητό
1. Με ένα ............................... γέλιο έκλεισε το τάβλι. «Σας νίκησα πάλι», φώναξε.
2. Καθώς έβλεπε τον οµιλητή να σαστίζει και να χάνει τα λόγια του, ένα ........................... γέλιο άρχισε να τον κυριεύει, εντελώς .............................. για την περίσταση.
4. Είναι τόσο συγκρατηµένος πάντοτε, τόσο κύριος του εαυτού του, σχεδόν ψυχρός. Ποτέ δεν έχω δει .................................... γέλιο στο πρόσωπό του.
5. Εφόσον δεν µπορείτε να συγκρατηθείτε, περάστε έξω. Το γέλιο σας κατήντησε ..................................... !
6. Το .................................... γέλιο του τον πρόδωσε. Όλοι κατάλαβαν ότι κάποια φάρσα είχε σκαρώσει πάλι.
7. Δεν µπορείς να καθίσεις µαζί τους σε δηµόσιο χώρο. Τα .......................... γέλια τους σε κάνουν ρεζίλι.
8. Όλες οι προτάσεις της αντιµετωπίστηκαν µε .................................. γελάκια. Ήταν φανερό ότι δεν την συµπαθούσαν.
9. .................................. γέλια ακολούθησαν το κρύο ανέκδοτο του κ. προϊσταµένου.
10. Έτσι όπως γελούσε µόνος του, χωρίς να τον συµµερίζεται κάποιος από τους υπόλοιπους και ενώ όλοι µιλούσαν σοβαρά, το γέλιο του φαινόταν
Να συµπληρώσετε τα κενά στο ακόλουθο απόσπασµα µε το σωστό τύπο των λέξεων που δίνονται (µία περισσεύει).
αστείο κοροϊδία χλεύη γέλιο σάτιρα
Η παρωδία είναι κατ. εξοχήν µέθοδος ................................. και ..................................... . Στόχος της είναι να προκαλέσει το/τη(ν ................................... εις βάρος του σατιριζόµενου και, σπανιότερα, να γελοιοποιήσει τον σατιριζόµενο σε σηµείο που να τον κάνει να πέσει στα µάτια του κοινού. Το/Η ............................... στην παρωδία γεννιέται από την παράθεση και συνύπαρξη µέσα στα ίδια συµφραζόµενα δύο διαφορετικών, συχνά αντιθετικών, επιπέδων ύφους, π.χ. του υψηλού µε το καθηµερινό ή και χυδαίο.
Να συμπληρώσετε τα κενά με το κατάλληλο ρήμα από αυτά που βρίσκονται στο πλαίσιο.
μεταμφιέστηκε μεταστρέψει τροποποιήθηκαν μετέτρεψε μετουσιώνονται μεταποίησε μεταπλάθει μεταρρυθμίσουν μεταβάλλει μεταμόρφωσε μετασχηματίσει ανακαινίσω αναλαμβάνουν
1. Συνηθίζει να ………………………άποψη, όταν κρίνει ότι η προηγούμενη δεν τον εξυπηρετεί.
2. Η Κίρκη …………………… τους συντρόφους του Οδυσσέα σε γουρούνια.
3. Ο ληστής …………………………. για να μην τον αναγνωρίσουν.
4…………………….. το παλτό της, για να το φορέσει και η κόρη της.
5. Η αληθινή τέχνη ……………………….. την πραγματικότητα.
6. Όλοι οι υπουργοί Παιδείας ………………….τα καθήκοντά τους με το όραμα να το εκπαιδευτικό σύστημα.
7. Ο ρόλος του χριστιανισμού είναι να ……………………την καταναλωτική κοινωνία σε κοινωνία αγάπης.
8. Με τα επιχειρήματά του κατάφερε την τελευταία στιγμή να …………………….την κοινή γνώμη και να κερδίσει τις εντυπώσεις.
9. Ύστερα από παρέμβαση της αντιπολίτευσης ……………………..μερικές διατάξεις του νομοσχεδίου για την υγεία.
10. Εξαιτίας της αρρώστιας …………………. τα σχέδιά του.
11. Στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας ο άρτος και ο οίνος ……………………σε σώμα και αίμα Χριστού.
12. Αποφάσισα να …………………….το κατάστημά μου.
Να αντιστοιχίσετε τα συνώνυμα.
11. αφοσίωση
12. επιδοκιμάζω
13. κατάπληξη
14. βλαβερός
15. αδιαφορώ
16. άκαρδος
17. αναγκαίος
18. κάποτε
19. εκλιπαρώ
10. ψέμα
11. αναγκαίος
12. αποδοκιμάζω
13. απαθής
14. σκεπτικισμός
15. διαψεύδω
ολέθριος
τερατολογία
εγκρίνω
βάρβαρος
επικρίνω
παρακαλώ
απορία
αγάπη
αναιρώ
μισώ
αβεβαιότητα
απαραίτητος
χρήσιμος
σπανιότατα
ασυγκίνητος
Να βάλετε τις λέξεις στο κατάλληλο πλαίσιο
τροπή μετατροπή αλλοίωση αλλαγή διαφοροποίηση μεταβολή μεταλλαγή τροποποίηση
1. Με το δημοψήφισμα του 1974 επήλθε………….. του πολιτεύματος της χώρας μας.
2. Η …………….. ορισμένων άρθρων δεν απαιτεί και αλλαγή του νόμου.
3. Οι συνεχείς …………… στην πολιτική ζωή της χώρας οδήγησαν σε αδιέξοδο.
4. Στις λέξεις «χτίζω», «χτίστης» έχουμε ………… του «κτ» σε «χτ».
5. Η κυβέρνηση αποφάσισε να επιφέρει ………………… στο σχέδιο νόμου για τη διαδοχική ασφάλιση.
6. Έκανε πολλές …………….. στο σπίτι σχεδόν το ξανάχτισε από την αρχή.
7. Η …………….. των χρωμάτων σ’ αυτόν τον πίνακα είναι μεγάλη.
8. Η ……………… του υπουργού από την κυβερνητική πολιτική οδήγησε στην απομάκρυνσή του.
1. Να βρείτε ποιο από τα επίπεδα ύφους της στήλης Β (ένα περισσεύει) εκφράζει κάθε τµήµα του κειµένου της στήλης Α. Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.
1.Να αντιστοιχίσετε τις παρακάτω λέξεις με τη σημασία τους.
διαμόρφωση η υπακοή, ο φρονιματισμός, η προσαρμογή σε μια κατάσταση.
συμμόρφωση η διάπλαση, ο σχηματισμός, η απόκτηση μορφής και σχήματος.
παραμόρφωση η πρόσδοση νέας μορφής, νέου σχήματος.
αναμόρφωση η μεταβολή της μορφής προς το χειρότερο
2. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις λέξεις που ακολουθούν (η μία περισσεύει).
εξαπάτηση, λαϊκότητα, διατήρηοη, διαβάθμιση, διαφοροποίηοη. έκφραση, διάκριση δικαίωση, υποβάθμιση.
Η λαϊκότητα είναι λοιπόν, η ………………………………..του λαού και η ανύψωση του σε καθοριστικό παράγοντα της ιστορίας του. Ο λαϊκισμός, αντίθετα, αποτελεί………………………… του λαού, πολιτιστική………………………..του, υποκατάσταση του στον ιστορικό του ρόλο και ………………………………του στο περιθώριο των εξελίξεων. Η ………………………….. αναδείχνει τις γνήσιες αξίες του λαού και δεν είναι καθόλου αντίθετη με την αξιολογική…………………………και την εκφραστική διαφοροποίηση. Αντίθετα ο λαϊκισμός ισοπεδώνει την έκφραση προς τα κάτω και εχθρεύεται κάθε………………………….είναι κάλπικος και νοθευτής του λαϊκού πνεύματος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
3. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της α' στήλης με αυτές της β'.
υποβολή σύγκριση ή αλληγορική διήγηση με ηθικό νόημα.
συκοφαντία έντεχνη εσωτερίκευση μιας ιδέας
παραβολή συκοφαντία
περιβολή ενδυμασία, αμφίεση
ψευδαίσθηση η κατεύθυνση των διαφερόντων και συγκινήσεων ενός ατόμου προς τον εσωτερικό του κόσμο
σύγχυση η διαδικασία ενδοσκόπησης και συγκέντρωσης των νοητικών δυνάμεων του ατόμου.
ματαιοδοξία η διαταραχή της αίσθησης που χαρακτηρίζεται από αντιλήψεις, φαντασιώσεις, χωρίς εξωτερικό αίτιο ή αντικείμενο.
ματαιολογία συσκοτισμός διάνοιας που ελαφρύνει ή αίρει τον καταλογισμό.
εσωστρέφεια έπαρση για μικρά ή ασήμαντα, κενοδοξία.
αυτοσυγκέντρωση ανόητη ομιλία, κενολογία.
4. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις παρακάτω λέξεις: παραπλάνηση, σύγχυση. επίδραση, υποβολή, βουλιμία (μία περισσεύει).
Η διαφήμιση διαμέσου της …………..οδηγεί τον καταναλωτή στην ………….. Ασκεί, μάλιστα, σημαντική ………….στο υποσυνείδητο, με αποτέλεσμα να προκαλεί……………….. αναφορικά με την άμεση ή μη χρησιμότητα των διαφημιζόμενων αγαθών.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
1. Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε τις λέξεις : γλώσσα, ιδιόλεκτος, ικανότητα λόγου, οµιλία (µία λέξη δεν θα χρησιµοποιηθεί).
Η ....................... είναι ένας κώδικας επικοινωνίας τον οποίο τα µέλη µιας γλωσσικής κοινότητας μαθαίνουν από τη βρεφική τους ηλικία. Κάθε άτοµο χρησιµοποιώντας µε το δικό του τρόπο τον κώδικα αυτό παρουσιάζει µια προσωπική πλευρά της ............................. που ονοµάζεται ............................. και ο ιδιαίτερος τρόπος µε τον οποίο εκφράζεται και διαµορφώνει την ......................... του. Κατά τον γλωσσολόγο Saussure, ......................... και .......................... δεν είναι ταυτόσηµοι όροι, καθώς η πρώτη αναφέρεται στο λόγο της γλωσσικής κοινότητας συνολικά, ενώ η δεύτερη αποτελεί τον ατοµικό λόγο καθενός. Η .......................... κατά τον ίδιο, µοιάζει µε µια µουσική συµφωνία, ενώ η ............................. αποτελεί τις εκτελέσεις της από τις διάφορες ορχήστρες. Και όπως µια εκτέλεση ενός συµφωνικού έργου είναι καλή ή κακή ανάλογα µε τη µελέτη και την άσκηση της ορχήστρας, έτσι και η ......................... του καθενός µπορεί να βελτιωθεί ή να υποβαθµιστεί στο βαθµό που καλλιεργεί ο ίδιος το γραπτό και προφορικό λόγο, διότι η ..........................διακρίνεται σε προφορική και γραπτή.
2. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ).
1. Ο γλωσσικός κώδικας χρησιµοποιείται µόνο στη λήψη µηνυµάτων.
2. Οµιλία είναι ο τρόπος µε τον οποίο κάθε άτοµο χρησιµοποιεί το γλωσσικό κώδικα.
3. Η γλώσσα µοιάζει µε ένα λεξικό του οποίου αντίτυπα χρησιµοποιεί κάθε µέλος της γλωσσικής κοινότητας
4. Η γλώσσα διακρίνεται σε προφορική και γραπτή.
5. Η ιδιόλεκτος ενός οµιλητή δεν µπορεί να βελτιωθεί.
6. Ο προφορικός λόγος σήµερα δεν θεωρείται κατώτερος από τον γραπτό
3. Να κλιµακώσετε τις ακόλουθες προτάσεις σύµφωνα µε το βαθµό ευγενείας που εκφράζουν, σηµειώνοντας τους αντίστοιχους αριθµούς (1 έως 5) στα οικεία πλαίσια και αρχίζοντας από την πιο ευγενική διατύπωση.
α) Παρακαλώ, περάστε έξω.
β) Έξω γρήγορα!
γ) Θα µπορούσατε να περιµένετε στην αίθουσα αναµονής;
δ) Εδώ είναι γραφείο, δεν είναι αίθουσα αναµονής.
ε) Κύριε, µας εµποδίζετε στη δουλειά µας.
4. Ένας νέος καλεί ορισµένους καινούργιους φίλους στο πάρτι των γενεθλίων του. Να συνδέσετε τις απαντήσεις που δέχεται (στήλη Α) µε το ύφος που εκφράζει καθεµιά (στήλη Β). Ένα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει.
Α Β
1. Μπα, βαριέµαι! α) ευγενικό
2. Αυτό το Σάββατο; Αχ, κρίµα, θα πάµε σ. ένα γάµο. β) φιλικό
3. Τυχεροί! Πάλι θα ξεφαντώσετε, ενώ έγώ έχω γ) ουδέτερο
διάβασµα.
4. Δυστυχώς, δεν θα µπορέσω. δ) αγενές
5. Χλοµό το βλέπω. Έπειτα έχω προγραµµατίσει άλλη ε) χαριτωµένο
έξοδο.
6. Χρόνια πολλά κι ευχαριστώ για την πρόσκληση. στ) κοµψό
δυστυχώς όµως µένεις µακριά. ζ) λαϊκό
5. Να βρείτε τις αντιστοιχίες ανάµεσα στα στοιχεία της στήλης Α µε εκείνα της στήλης Β (ένα στοιχείο της στήλης Β περισσεύει). Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας βάσει του ύφους των προτάσεων της στήλης Α.
Α Β
1. Με απαράµιλλο θάρρος και αυταπάρνηση α) Συστατική επιστολή
αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στην
ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου.
2. Γλωσσοµαθής, συνεργάσιµος και ταχύτατος β) Φιλική συζήτηση
στη λήψη των αποφάσεων.
3. Καλό παιδί και εντάξει τύπος µου φάνηκε γ) Πανηγυρικός λόγος
από την αρχή.
4. Η ανακαίνιση του σχολείου ολοκληρώθηκε δ) Ανακοίνωση
έγκαιρα χάρη στην εποπτεία και προσωπική
φροντίδα του διευθυντή. ε) Διαφηµιστικό φυλλάδιο
5. Οι απόφοιτοί µας ξεχωρίζουν για την κατάρτιση στ) Σχολική εφηµερίδα
και τους τρόπους τους.
6. Να βρείτε ποιο από τα επίπεδα ύφους της στήλης Β (ένα περισσεύει) εκφράζει κάθε τµήµα του κειµένου της στήλης Α. Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.
Α ΚΕΙΜΕΝΟ
1. Αγαπητοί συµµαθητές και συµµαθήτριες, δεν θα σας κουράσω µε µακροσκελείς
Β ΕΠΙΠΕΔΑ ΥΦΟΥΣ
α) επιεικές
β) αγενές
οµιλίες. Μόλις χθες τελειώσαµε το βάψιµο των τάξεων.
2. Λοιπόν προσέξτε καλά, µην ξαναπιάσω
κανέναν να λερώνει τους φρεσκοβαμμένους
τοίχους, γιατί αλίµονό του!
3. Πρέπει επιτέλους να µάθουµε να σεβόµαστε την αισθητική και την
καθαριότητα του χώρου όπου περνάµε ένα µέρος της ζωής µας.
4. Γιατί δε φτάνει που δε µας βοηθήσατε οι περισσότεροι, παρά κοιτάζατε σα χαζοί και ήσαστε και όλο κριτική από πάνω, αλλά είδα σήµερα κι έναν µαντράχαλο του Γ2 να πατάει µε το ποδάρι του τον τοίχο.
5. Αυτά βλέπουν και οι µικροί της Α΄ και δικαιολογηµένα κάνουν τα ίδια.
6. Ξέρω ότι είµαστε ζωηρά αλλά καλά παιδιά και δεν χρειάζονται εκφοβισµοί και τιµωρίες. Με λίγη καλή διάθεση µπορούµε να διατηρήσουµε καθαρό και πολιτισµένο το χώρο που µε τόσο κόπο ανακαινίσαµε.
γ) υποκριτικό
δ) αυστηρό
ε) οικείο/ φιλικό
στ) τυπικό
ζ) απειλητικό
ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ:
1. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων, με τις λέξεις που δίνονται σε παρένθεση:
α) Στο βαθυστόχαστο αυτό κείμενο, ο φιλόσοφος εκφράζει τη/τα………………..(διανόηση, διανοήματα, διάνοια) του.
β) Ο άνθρωπος που δημιουργεί, συλλαμβάνει πρωτότυπες ιδέες, διακρίνεται από………………..(επινοητικότητα, επίνοια, επινόηση).
γ) Ο μεταξύ τους διαξιφισμός οφείλεται σε………………..(παρονομασία, παράνοια, παρανόηση) και δεν απηχεί πραγματική διαφορά απόψεων.
δ) Η παροχή επιδομάτων σε ανέργους και άλλους αναξιοπαθούντες εντάσσεται στο πλαίσιο προγραμμάτων κοινωνικής………………..(πρόνοια, προνοητικότητα, πρόνευση) που εφαρμόζονται από το κράτος.
2. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με αυτά της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη συνωνύμων (μια λέξη της στήλης Β περισσεύει):
Α Β
α. συμβατικός 1. ικανοποίηση
β. ιδιόλεκτος 2. εφαρμογή
γ. πραγμάτωση 3. ύφος
δ. ομιλητής 4. συμφωνημένος
ε. πλήρωση 5. πομπός
6. δέκτης
3. Να δημιουργήσετε σύνθετα ενώνοντας το ρήμα ίσταμαι με τις προθέσεις και να σημειώσετε τα ουσιαστικά που παράγονται από αυτά, σύμφωνα με το παράδειγμα:
υπό + ίσταμαι > υφίσταμαι à υπόσταση
εν + ίσταμαι > ……………….. à …………………..
αντί + ίσταμαι > ……………….. à ………………..
κατά + ίσταμαι > ……………….. à ……………….
διά + ίσταμαι > ……………….. à …………………
παρά + ίσταμαι > ……………….. à ………………
μετά + ίσταμαι > ……………….. à ……………….
από + ίσταμαι > ……………….. à ………………..
ανά + ίσταμαι > ……………….. à ………………..
συν + ίσταμαι > ……………….. à ………………...
εκ(ξ) + ίσταμαι > ……………….. à ……………….
4. Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με αυτά της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη συνωνύμων:
Α Β
α. έντεχνος 1. αποδοκιμασία
β. συμβατικός 2. σύμφυτος
γ. απόκλιση 3. συμφωνημένος
δ. επίκριση 4. καλαίσθητος
ε. εγγενής 5. εκτροπή
5. Με καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις να σχηματίσετε δύο προτάσεις, φροντίζοντας στη μία η χρήση της λέξης να είναι δηλωτική και στην άλλη συνυποδηλωτική: προσιτός, αθάνατος, συντηρώ, πυκνότητα, ανοιχτός, νίκη.
6.Ποια η σημασιολογική διαφορά των ακόλουθων λέξεων: διάλεκτος, ιδίωμα, ιδιωματισμός, ιδιόλεκτος, αντίφαση, αντινομία, αντίθεση.
7. Να γράψετε συνώνυμα (μονολεκτικά ή περιφραστικά) των παρακάτω λέξεων: παίρνουν (επίδομα), εμφανής (ο αναλφαβητισμός), ξεχνάμε, ευφυϊα, ειδική (επαγγελματική κατάρτιση), ενότητα.
8. Να συμπληρώσετε τις λόγιες λέξεις που παραλείπονται ανάλογα με τα συμφραζόμενα και σύμφωνα με την ερμηνεία που δίνεται σε παρένθεση:
α) Ήταν άνθρωπος αναλφάβητος, ο λόγος του ήταν γεμάτος.………………..(συντακτικά λάθη).
β) Οι αναλφάβητοι οδηγούνται σε γλωσσική ………………..(φτώχεια).
γ) Ο αναλφαβητισμός παρεμποδίζει την………………..(ευκαμψία) του πνεύματος.
δ) Ο αναλφαβητισμός οδηγεί σε ………………..(νωθρότητα σκέψης, στενομυαλιά).
9. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με μία από τις λέξεις που δίνονται σε παρένθεση:
α) Ο αναλφαβητισμός είναι σοβαρό πρόβλημα. ………………..τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά (οξύνει, διευρύνει, αναβάλλει, αναστέλλει).
β) Ο αναλφαβητισμός είναι ………………..(έρεισμα, εφαλτήριο, τροχοπέδη) στην κοινωνική………………..(ελευθερία, χειραφέτηση, πρόοδο) των λαών.
γ) Ο βαθμός ………………..(εξομοίωσης, εξοικείωσης, εκμάθησης) με το γραπτό λόγο είναι ένδειξη μόρφωσης.
δ) Μία από τις ………………..(συνέπειες, ενδείξεις, συμβάσεις) του γραπτού λόγου είναι ότι δεν επιδέχεται εύκολα γλωσσικές εξελίξεις.
10. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη συνωνύμων:
Α Β
α. αεργία 1. τεχνική εκπαίδευση
β. αναλφαβητισμός 2. απραξία
γ. επαγγελματική κατάρτιση 3. πνευματική ευελιξία
δ. ενότητα 4. υπόβαθρο
ε. υψηλό πνευματικό επίπεδο 5. σύμπνοια
στ. υποδομή 6. αμάθεια
11. Να επιλέξετε τη σωστή απόδοση της σημασίας των παρακάτω λέξεων κυκλώνοντας το αντίστοιχο γράμμα:
1. λανθάνω α. διαπράττω λάθος
β. ξεφεύγω την προσοχή κάποιου
2. εμβέλεια α. η εμβάθυνση σε ένα θέμα
β. η μέγιστη απόσταση βολής
3. σύσταση α. συγκρότηση - ίδρυση
β. αναδιοργάνωση
4. διαλεκτική α. μέθοδος αναζήτησης της αλήθειας
β. μονολογικός συλλογισμός
5. στατικός α. αεικίνητος
β. ακίνητος
6. ανέκκλητος α. τελεσίδικος, οριστικός
β. αυτός που εύκολα ακυρώνεται
7. ιδεατός α. φανταστικός, ιδεώδης
β. υπαρκτός
8. διασκελίζω α. υπερπηδώ
β. ακινητοποιώ
12. Να βρείτε την ετυμολογία των παρακάτω λέξεων: σύσταση, εμβέλεια, διαλεκτική, ανέκκλητος, διασκελίζω.
13. Να δώσετε παραγόμενα επίθετα από τα ρήματα λανθάνω, ωθούμαι και να γράψετε μια πρόταση για καθένα απ’ αυτά.
14. Να συμπληρώσετε τα κενά της ακόλουθης παραγράφου με τις παρακάτω λέξεις, αφού τις τοποθετήσετε σε σωστή σειρά και στο σωστό τύπο: κατάρτιση, ισηγορία, αυταπόδεικτος, αμείλικτος, μισαλλόδοξος, αυτονόητος, προωθητικός.
…Η συμβολή του διαλόγου στην εύρεση της αλήθειας είναι μεγάλη και αναμφισβήτητη. Κανένας φραγμός δεν μπορεί να αντέξει τον……………….. ανταγωνισμό «θέσης» και «αντίθεσης». Προκαταλήψεις, δογματικές και ………………..θέσεις, σκοπιμότητες αποκαλύπτονται ………………..από την πιο πειστική ερμηνεία. Η διεξαγωγή ενός καλού διαλόγου προϋποθέτει πνευματική ………………..των διαλεγομένων, κριτική ικανότητα, ελευθερία σκέψης και το δικαίωμα της……………….. . Τα στοιχεία αυτά αντίθετα με ………………..αλήθειες και……………….. συμπεράσματα.
15. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν αντωνύμων:
Α Β
α. αδρανοποιώ 1. δυσνόητος
β. εικονικός 2. ουσιαστικός
γ. δεσμεύομαι 3. φαινομενικός
δ. εύπεπτος 4. θέτω σε κίνηση
ε. επιφανειακός 5. απαγκιστρώνομαι
16. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές της στήλης Β, ώστε να δημιουργηθούν ζεύγη αντίθετων εννοιών:
Α Β
α. αφιλοκέρδεια 1. συμφέρον
β. ανιδιοτέλεια 2. απληστία
γ. αυτάρκεια 3. ευχέρεια
δ. δυσχέρεια 4. αναζήτηση κέρδους
ε. αναζήτηση ομορφιάς 5. τσιγγουνιά
στ. γενναιοδωρία 6. χρησιμοθηρία
17. Να επιλέξετε τη σωστή σημασία της λέξης κυκλώνοντας το αντίστοιχο γράμμα:
1. ελλοχεύω α. φωλιάζω
β. απειλώ
2. καταιγισμός α. βροχή - καταιγίδα
β. πυκνή ρίψη βλημάτων
3. πλασματικός α. εικονικός - ψεύτικος
β. αληθινός
4. κορεσμός α. υπερπλήρωση
β. αχορτασιά
5. ευτελίζω α. ψευτίζω – διαβρώνω την ποιότητα
β. αναβαθμίζω
6. ευφυολόγημα α. εξυπνάδα
β. μωρολογία
7. φενάκη α. περούκα (μτφ. απάτη)
β. εφεύρημα
Μερικοί από τους µάρτυρες διαφόρων αξιόποινων πράξεων χρησιµοποιούν συναφείς λέξεις, χωρίς να γνωρίζουν τη σηµασία τους ή για να προσδώσουν έµφαση ή και δραµατικό χαρακτήρα στα λεγόµενά τους.
Διορθώστε τους, γράφοντας κάτω από κάθε πρόταση τη σωστή ή κυριολεκτική λέξη στη θέση της αντίστοιχης υπογραµµισµένης, στις περιπτώσεις που αυτή η λέξη χρησιµοποιείται λανθασµένα ή που δεν χρησιµοποιείται µε την κυριολεκτική της σηµασία. Αν θεωρείτε τη χρήση σωστή, µη σηµειώσετε τίποτε.
1. Η Αστυνοµία συνέλαβε τους δράστες έπ. αυτοφώρω, έπειτα από λίγες µέρες στο σπίτι τους.
......................................................
2. Όταν επέστρεψα στο µαγαζί, διαπίστωσα ότι έλειπαν όλα τα χρήµατα. Ήταν καθαρή ληστεία, κ. Αστυνόµε.
......................................................
3. Η κλοπή στο βενζινάδικο, ευτυχώς, δεν είχε θύµατα.
......................................................
4. Κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση µεγάλου ποσού στην τράπεζα που εργαζόταν, αλλά, τελικά, δεν αποδείχθηκε η ενοχή του.
......................................................
5. Ο διευθυντής της επιχείρησης έπεσε θύµα κατάχρησης πηγαίνοντας στο γραφείο του.
......................................................
6. Του εµπιστεύθηκε την περιουσία του, όσο καιρό θα έλειπε στο εξωτερικό, αλλά εκείνος σφετερίστηκε ένα µεγάλο µέρος της.
......................................................
7. Ο ενάγων παρέµεινε αµίλητος στο εδώλιο σε όλη τη διάρκεια της δίκης.
......................................................
8. Ο δικηγόρος υποστήριζε ότι οι διάδικοι έπρεπε να συµφωνήσουν προηγουµένως, ώστε η υπόθεση να µη φτάσει στα δικαστήρια.
......................................................
9. Αυτός ο µάρτυρας δεν είναι αξιόπιστο πρόσωπο, εφόσον είναι υπόδικος.
......................................................
Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη.
Επιτέλους! (1) ...................... (του µέλλεται, ήγγικεν, επικρέµαται) η ώρα. Το επόµενο Σαββατοκύριακο (2) .......................... (προβλέπεται, προµηνύεται, πρόκειται) να πραγµατοποιηθεί η πολυπόθητη συναυλία στο σχολείο µας. (3) ......................... (Επίκειται, ζυγώνει, προεξοφλείται) η τεράστια επιτυχία της, γιατί ήδη, από τα εισιτήρια που πουλήσαµε (4) ..................... (ενδέχεται, προβλέπεται, ήγγικεν) αθρόα συµµετοχή φίλων και από τα γειτονικά σχολεία. (5) ..................... (Ενδέχεται, προµηνύεται, επίκειται) µεγάλος θρίαµβος. Όσο, βέβαια, (6) ........................ (προµηνύεται, πλησιάζει, επίκειται) η ώρα, τόσο οι διοργανωτές συναισθάνονται τις ευθύνες τους, εφόσον (7) ...................... (προεξοφλείται, προµηνύεται, ενδέχεται) να δηµιουργηθούν κάποια επεισόδια ή ζηµιές, οπότε (8) ...................... (ενδέχεται, τους µέλλεται, επικρέµαται) να πληρώσουν για όλους. (9) ............................. (Πρόκειται, επικρέµαται, ενδέχεται) µεγάλη τιµωρία.. Σύµφωνα µε τα λεγόµενα του διευθυντή, αν δεν τηρηθούν οι υποσχέσεις που του έδωσε το δεκαπενταµελές, (10) ...................... (του µέλλεται, επίκειται, πρόκειται) αλλαγή της στάσης του απέναντί µας.
Μία επιχείρηση έκλεισε. Στη συζήτηση που ακολούθησε ανάµεσα στους εργαζόµενους και στην εργοδοσία, ένας εργάτης, µε το παρακάτω κείµενο, αποδίδει τα αίτια στην κακή διαχείριση του γιου του ιδιοκτήτη. Πώς θα διατύπωνε τις ίδιες κατηγορίες ο δικηγόρος των εργαζοµένων σ. αυτή τη συζήτηση; Να αντικαταστήσετε τις υπογραµµισµένες λέξεις µε συνώνυµες επίσηµου ύφους.
«Δεν ζύγιαζε ................ καλά τους συνεταίρους του ούτε και τα λεφτά ................ του εργοστασίου κι έτσι ξεχαρβάλωσε ................ µέσα σε λίγα χρόνια ό,τι µε τόσο κόπο έφτιαξαν οι γονείς του. Συνέχεια τον ορµήνευα ................ να πάψει να δουλεύει τσαπατσούλικα ................, του φανέρωνα ότι ένας συνεταίρος του τον γδέρνει ................, ότι διάφοροι ξαφρίζουν ................ πράµατα ................ από την αποθήκη. Εκείνος τίποτε. Πάντα αστόχαστος ................ ήτανε. Δε σκεφτόταν καθόλου το µέλλον.»
Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη από αυτές που δίνονται. Δύο λέξεις δεν χρησιµοποιούνται.
περίθαλψη προάσπιση προστασία
περιφρούρηση πρόνοια προφύλαξη
Η επιτροπή που ιδρύσαµε στη γειτονιά µας έχει σκοπό την ................................... των ανήλικων προσφυγόπουλων της περιοχής µας από τους κινδύνους, την ................................. των άρρωστων παιδιών, την ............................. τους από τις καιρικές συνθήκες και την ............................. του δικαιώµατος να έχουν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.
Να συµπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων µε τον κατάλληλο τύπο των λέξεων από αυτές που δίνονται (δύο από αυτές δεν θα χρειαστούν). Ανακοίνωση διάγγελµα ενηµέρωση υπόµνηµα αναφορά εγκύκλιος κοινοποίηση ψήφισµα
1. Ο αριθµός των εκδροµών που προβλέπεται να πραγµατοποιηθούν σε ένα σχολικό έτος καθορίζεται µε ..................................... από το ΥΠΕΠΘ.
2. Με αφορµή την επέτειο της εθνικής ανεξαρτησίας ο Πρόεδρος της Δηµοκρατίας απηύθυνε .................................. προς τον ελληνικό λαό.
3. Ο λυκειάρχης µας, µε ................................... του, απαρίθµησε τα προβλήµατα του σχολείου στον προϊστάµενο.
4. Η κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης αναβλήθηκε, γιατί δεν είχε επιδοθεί στους ενδιαφερόµενους εγκαίρως ................................. της δικαστικής απόφασης για την πραγµατοποίησή της.
5. Ο γεωργικός συνεταιρισµός υπέβαλε ................................. στην κυβέρνηση εκθέτοντας τις απόψεις του για τις τιµές των αγροτικών προϊόντων.
6. Με ....................... της στον τύπο η εταιρεία γνωστοποιεί τη διακοπή της λειτουργίας της για ένα τρίµηνο.
Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων µε τον κατάλληλο τύπο από τα ρήµατα που δίνονται (δύο από τα ρήµατα δεν θα χρειαστούν).
αντιλαµβάνοµαι εντοπίζω κοιτάζω περιεργάζοµαι
βλέπω εξετάζω παρατηρώ ρίχνω ένα βλέµµα
Όταν του έφεραν το δέµα ήταν πολύ απασχοληµένος, γι. αυτό ....................... και το ακούµπησε στην άκρη του γραφείου. Αργότερα, σε κάποιο διάλειµµα της δουλειάς του ...................................... την κορδέλα που ήταν δεµένη σε έναν πολύ εντυπωσιακό φιόγκο. Το πήρε στα χέρια του, το .................................... .
Ήταν ένα απλό κουτί σε κοινό περιτύλιγµα. Περίεργος, έψαξε για το όνοµα του αποστολέα. .................................... και την άλλη πλευρά, αλλά δεν .................................. τίποτε. ......................... µε προσοχή το γραµµατόσηµο και την σφραγίδα του ταχυδροµείου. Κανένα συµπέρασµα. Ένα ανώνυµο, ύποπτο δέµα!
Να συµπληρώσετε τα κενά των προτάσεων, επιλέγοντας κάθε φορά το κατάλληλο ρήµα από αυτά που δίνονται στην παρένθεση και προσαρµόζοντάς το στον απαιτούµενο τύπο.
Όταν ο αδελφός µου ........................... (επιδιώκω, ζητώ, επιθυµώ) να συνεχίσει τις σπουδές του και ................................... (αιτώ, απαιτώ, επιδιώκω) µία υποτροφία στο εξωτερικό, µελετούσε µέχρι αργά τη νύχτα. Κάποιες ώρες, όταν .............................. (αιτώ, απαιτώ, επιζητώ) λίγη ηρεµία, άκουγε µουσική. Τότε ........................................... (επιθυµώ, απαιτώ, αιτώ) να µην τον ενοχλούν. «................................... (επιδιώκω, επιζητώ, ζητώ) την κατανόησή σας» έλεγε συχνά. Τώρα πια που έχει δικό του ιατρείο, παραπονείται πως δεν του µένει χρόνος να µελετήσει.
Να συµπληρώσετε τα κενά στην ακόλουθη αφήγηση µιας νευρικής κυρίας, µε τους κατάλληλους τύπους των ρηµάτων που δίνονται. Δύο από αυτά τα ρήµατα δεν θα χρησιµοποιηθούν.
αντιλαµβάνοµαι, διαγράφω τα όρια, διακρίνω, εντοπίζω, επισηµαίνω,
ξεχωρίζω, καθορίζω, ορίζω, περιεργάζοµαι, προσδιορίζω.
Ήταν το πρώτο µου ταξίδι µε καράβι και οµολογώ ότι ένιωθα κάποια ανησυχία. Άλλωστε τόσα και τόσα ακούς κάθε µέρα ... Εκεί που πήγαινα, λοιπόν, να κλείσω τα µάτια µου .......................... (1) ένα περίεργο θόρυβο. Αναστατώθηκα. Πάει, χανόµαστε, σκέφτηκα. Προσπάθησα να ............................... (2) από πού ερχόταν. Πέρα στην πλώρη κάτι, φαίνεται, συνέβαινε, αλλά ακόµη δεν µπόρεσα να ................................ (3) τι ακριβώς. Σηκώνοµαι και κατευθύνοµαι προς τα εκεί και τι να δω; Μια παρέα νεαρών είχε το ραδιόφωνο στο διαπασών. Άλλοι χοροπηδούσαν κι άλλοι χτυπούσαν τα χέρια ρυθµικά. Πανζουρλισµός! Α, τα παλιόπαιδα, σκέφτηκα. Θα το βουλιάξουν το καράβι! Τρέχω αµέσως στον καπετάνιο. ..................................... (4) µε την ωραία στολή του. Του ............................... (5) το πρόβληµα. «Είναι», του λέω «ανυπόφορη αυτή η φασαρία και πολύ επικίνδυνη. Με τόσα ποδοβολητά Τιτανικός θα γίνουµε! Πρέπει να .................................. (6) τη στάση σας. Είστε καπετάνιος για όλους τους επιβάτες, έτσι δεν είναι; Απαιτώ να ................................... (7) κάποιον υπεύθυνο να τους κάνει συστάσεις.» Δεν έχω παράπονο, µου έκανε το χατήρι. Ευγενέστατος και εξυπηρετικότατος κύριος! Πάντως, µια ελαφριά ειρωνεία .................................... (8) στο βλέµµα του.
Να συµπληρώσετε τα κενά του παρακάτω κειµένου, επιλέγοντας κάθε φορά την κατάλληλη λέξη από αυτές που δίνονται στη παρένθεση.
Ο συγγραφέας εξυφαίνει τον ιστό της ιστορίας του ............................ (αφηγούµενος, περιγράφοντας) τα γεγονότα. Η χρήση της ......................... (περιγραφής, αφήγησης) του δίνει τη δυνατότητα να σκιαγραφήσει τους χαρακτήρες των προσώπων και το σκηνικό µέσα στο οποίο κινούνται, ενώ µε την ................................ (αφήγηση, περιγραφή) αποδίδει καλύτερα την εξέλιξη των γεγονότων, τις αιτίες και τα αποτελέσµατα της δράσης των προσώπων. Η περιγραφή µέσα στην αφήγηση ανήκει στα ............................... (στατικά, δυναµικά) στοιχεία ενός κειµένου, ............................... (επιβραδύνει, επιταχύνει) τη δράση και ............................... (δηµιουργεί ενδιαφέρον, αποδυναµώνει το ενδιαφέρον) για την εξέλιξή της. Επειδή µέσα σ. ένα κείµενο η περιγραφή και η αφήγηση συνδέονται ...................... (στενά, χαλαρά), µπορούµε να πούµε ότι η διάκρισή τους είναι ................... (εύκολη, δύσκολη) υπόθεση για τον αναγνώστη.
Να συµπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων µε το σωστό τύπο του κάθε φορά κατάλληλου επιθέτου από αυτά που δίνονται (ένα επίθετο δεν θα χρησιµοποιηθεί).
ανάρµοστο ειρωνικό νευρικό σαρδόνιο
ανόητο εκνευριστικό πονηρό τρανταχτό
αυθόρµητο θριαµβευτικό προσποιητό
1. Με ένα ............................... γέλιο έκλεισε το τάβλι. «Σας νίκησα πάλι», φώναξε.
2. Καθώς έβλεπε τον οµιλητή να σαστίζει και να χάνει τα λόγια του, ένα ........................... γέλιο άρχισε να τον κυριεύει, εντελώς .............................. για την περίσταση.
4. Είναι τόσο συγκρατηµένος πάντοτε, τόσο κύριος του εαυτού του, σχεδόν ψυχρός. Ποτέ δεν έχω δει .................................... γέλιο στο πρόσωπό του.
5. Εφόσον δεν µπορείτε να συγκρατηθείτε, περάστε έξω. Το γέλιο σας κατήντησε ..................................... !
6. Το .................................... γέλιο του τον πρόδωσε. Όλοι κατάλαβαν ότι κάποια φάρσα είχε σκαρώσει πάλι.
7. Δεν µπορείς να καθίσεις µαζί τους σε δηµόσιο χώρο. Τα .......................... γέλια τους σε κάνουν ρεζίλι.
8. Όλες οι προτάσεις της αντιµετωπίστηκαν µε .................................. γελάκια. Ήταν φανερό ότι δεν την συµπαθούσαν.
9. .................................. γέλια ακολούθησαν το κρύο ανέκδοτο του κ. προϊσταµένου.
10. Έτσι όπως γελούσε µόνος του, χωρίς να τον συµµερίζεται κάποιος από τους υπόλοιπους και ενώ όλοι µιλούσαν σοβαρά, το γέλιο του φαινόταν
Να συµπληρώσετε τα κενά στο ακόλουθο απόσπασµα µε το σωστό τύπο των λέξεων που δίνονται (µία περισσεύει).
αστείο κοροϊδία χλεύη γέλιο σάτιρα
Η παρωδία είναι κατ. εξοχήν µέθοδος ................................. και ..................................... . Στόχος της είναι να προκαλέσει το/τη(ν ................................... εις βάρος του σατιριζόµενου και, σπανιότερα, να γελοιοποιήσει τον σατιριζόµενο σε σηµείο που να τον κάνει να πέσει στα µάτια του κοινού. Το/Η ............................... στην παρωδία γεννιέται από την παράθεση και συνύπαρξη µέσα στα ίδια συµφραζόµενα δύο διαφορετικών, συχνά αντιθετικών, επιπέδων ύφους, π.χ. του υψηλού µε το καθηµερινό ή και χυδαίο.
Να συμπληρώσετε τα κενά με το κατάλληλο ρήμα από αυτά που βρίσκονται στο πλαίσιο.
μεταμφιέστηκε μεταστρέψει τροποποιήθηκαν μετέτρεψε μετουσιώνονται μεταποίησε μεταπλάθει μεταρρυθμίσουν μεταβάλλει μεταμόρφωσε μετασχηματίσει ανακαινίσω αναλαμβάνουν
1. Συνηθίζει να ………………………άποψη, όταν κρίνει ότι η προηγούμενη δεν τον εξυπηρετεί.
2. Η Κίρκη …………………… τους συντρόφους του Οδυσσέα σε γουρούνια.
3. Ο ληστής …………………………. για να μην τον αναγνωρίσουν.
4…………………….. το παλτό της, για να το φορέσει και η κόρη της.
5. Η αληθινή τέχνη ……………………….. την πραγματικότητα.
6. Όλοι οι υπουργοί Παιδείας ………………….τα καθήκοντά τους με το όραμα να το εκπαιδευτικό σύστημα.
7. Ο ρόλος του χριστιανισμού είναι να ……………………την καταναλωτική κοινωνία σε κοινωνία αγάπης.
8. Με τα επιχειρήματά του κατάφερε την τελευταία στιγμή να …………………….την κοινή γνώμη και να κερδίσει τις εντυπώσεις.
9. Ύστερα από παρέμβαση της αντιπολίτευσης ……………………..μερικές διατάξεις του νομοσχεδίου για την υγεία.
10. Εξαιτίας της αρρώστιας …………………. τα σχέδιά του.
11. Στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας ο άρτος και ο οίνος ……………………σε σώμα και αίμα Χριστού.
12. Αποφάσισα να …………………….το κατάστημά μου.
Να αντιστοιχίσετε τα συνώνυμα.
11. αφοσίωση
12. επιδοκιμάζω
13. κατάπληξη
14. βλαβερός
15. αδιαφορώ
16. άκαρδος
17. αναγκαίος
18. κάποτε
19. εκλιπαρώ
10. ψέμα
11. αναγκαίος
12. αποδοκιμάζω
13. απαθής
14. σκεπτικισμός
15. διαψεύδω
ολέθριος
τερατολογία
εγκρίνω
βάρβαρος
επικρίνω
παρακαλώ
απορία
αγάπη
αναιρώ
μισώ
αβεβαιότητα
απαραίτητος
χρήσιμος
σπανιότατα
ασυγκίνητος
Να βάλετε τις λέξεις στο κατάλληλο πλαίσιο
τροπή μετατροπή αλλοίωση αλλαγή διαφοροποίηση μεταβολή μεταλλαγή τροποποίηση
1. Με το δημοψήφισμα του 1974 επήλθε………….. του πολιτεύματος της χώρας μας.
2. Η …………….. ορισμένων άρθρων δεν απαιτεί και αλλαγή του νόμου.
3. Οι συνεχείς …………… στην πολιτική ζωή της χώρας οδήγησαν σε αδιέξοδο.
4. Στις λέξεις «χτίζω», «χτίστης» έχουμε ………… του «κτ» σε «χτ».
5. Η κυβέρνηση αποφάσισε να επιφέρει ………………… στο σχέδιο νόμου για τη διαδοχική ασφάλιση.
6. Έκανε πολλές …………….. στο σπίτι σχεδόν το ξανάχτισε από την αρχή.
7. Η …………….. των χρωμάτων σ’ αυτόν τον πίνακα είναι μεγάλη.
8. Η ……………… του υπουργού από την κυβερνητική πολιτική οδήγησε στην απομάκρυνσή του.
1. Να βρείτε ποιο από τα επίπεδα ύφους της στήλης Β (ένα περισσεύει) εκφράζει κάθε τµήµα του κειµένου της στήλης Α. Να δικαιολογήσετε τις επιλογές σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου